ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ Ο ΛΟΓΟΣ του Λιόντου Βασιλείου, Δασκάλου Αγγλικών στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Μετσόβου

ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ Ο ΛΟΓΟΣ

του Λιόντου Βασιλείου,

Δασκάλου Αγγλικών στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Μετσόβου

Πολύς θόρυβος έχει λάβει χώρα τις τελευταίες δύο ημέρες σχετικά με το αν καταργείται η πρωινή προσευχή στα σχολεία. Τίτλοι βαρύγδουποι του τύπου

“Με εγκύκλιο καταργούν την πρωινή προσευχή στα σχολεία;”

“Τέλος η πρωινή προσευχή στα σχολεία”

“Καταργήθηκε η πρωινή προσευχή στα σχολεία – η εγκύκλιος”

“Με εγκύκλιο καταργείται η πρωινή προσευχή στα σχολεία”

“Θόρυβος με φημολογίες περί «εξοστρακισμού» της προσευχής στα σχολεία, με εγκύκλιο του υπουργείο Παιδείας”

κατέκλυσαν το διαδίκτυο και τις εφημερίδες ουσιαστικά διαδίδοντας ψευδώς κάτι που προφανώς δεν υφίσταται. Ας δούμε λοιπόν πως έχουν τα γεγονότα:

Το Υπουργείο Παιδείας με εγκύκλιο που απέστειλε στις Δ/νσεις Εκπαίδευσης και στις Σχολικές Μονάδες με ημερομηνία 31-08-2016 και θέμα την “Λειτουργία Δημοτικών Σχολείων για το σχολικό έτος 2016-2017” στο Κεφάλαιο Β. Φοίτηση και Σχολική Ζωή αναφέρει τα εξής:

1. Έναρξη ημερήσιου προγράμματος-προσέλευση μαθητών

Το καθημερινό ημερήσιο σχολικό πρόγραμμα αρχίζει στις 8.00 με την προσέλευση των μαθητών στο χώρο του σχολείου. Οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί εφημερίας υποδέχονται τους μαθητές στις εισόδους του σχολείου και οι γονείς - συνοδοί αποχωρούν. Κατά τη διάρκεια του χρόνου της προσέλευσης των μαθητών (8.00 - 8.10) δεν παρευρίσκεται χωρίς άδεια στο χώρο του σχολείου ουδείς άλλος εκτός των μαθητών και των εκπαιδευτικών. Στις 8.10, μετά το ηχητικό σήμα (κουδούνι), με ευθύνη των εφημερευόντων κλείνουν οι είσοδοι και οι μαθητές συγκεντρώνονται κατά τμήματα ή τάξεις στον προκαθορισμένο χώρο και τα τμήματα ή τις τάξεις επιτηρούν οι διδάσκοντες σε αυτά την 1η διδακτική ώρα. Εκ μέρους του συλλόγου διδασκόντων ο Διευθυντής του σχολείου ή αναπληρωτής του ή μέλος του Συλλόγου Διδασκόντων προβαίνει σε πιθανές ανακοινώσεις-οδηγίες που αφορούν την εύρυθμη λειτουργία του σχολείου και την μαθητική ζωή της συγκεκριμένης μέρας ή και σε γενικότερα θέματα . Μετά το πέρας της συγκέντρωσης οι μαθητές κατά τμήματα και οργανωμένα κατευθύνονται στις αίθουσές τους συνοδεία των εκπαιδευτικών που διδάσκουν την 1η ώρα. Τέλος εφαρμόζονται οι προβλέψεις του ΠΔ 201/98 (ΦΕΚ 161 τ. Α ́), άρθρο 13, παρ. 5, εδάφ. α και β και παρ. 10, εδαφ. Δ.

Αντίστοιχα σε περσινή εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας υπήρχε η εξής διατύπωση: 27. Πρωινή Προσευχή – ανάρτηση σημαίας

Σύμφωνα με το ΠΔ 201/98 (ΦΕΚ 161 τ. Α ́), άρθρο 13, παρ. 5, εδάφ. α και β και παρ. 10, εδαφ. δ, σας επισημαίνουμε ότι:

Α. Πριν από την έναρξη των μαθημάτων πραγματοποιείται κοινή προσευχή των μαθητών και του διδακτικού προσωπικού στο προαύλιο του σχολείου με ευθύνη των εκπαιδευτικών που εφημερεύουν. Σε περίπτωση δυσμενών καιρικών συνθηκών η προσευχή πραγματοποιείται στην αίθουσα κάθε τάξης. Οι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν υποχρεωτικά στην πρωινή προσευχή και στον εκκλησιασμό και επιβλέπουν τα τμήματα τους. Οι ετερόδοξοι μαθητές παρευρίσκονται με το τμήμα που ανήκουν στο χώρο της συγκέντρωσης χωρίς να συμμετέχουν στην προσευχή, τηρώντας απόλυτη ησυχία, σεβόμενοι τους δασκάλους και τους συμμαθητές τους που προσεύχονται".

Αναλύοντας κανείς τα συγκεκριμένα εδάφια που αναφέρονται στην έναρξη του ημερησίου προγράμματος, εύκολα διακρίνει ότι στη μεν φετινή εγκύκλιο η λέξη “προσευχή” δεν υφίσταται τουλάχιστον ως λέξη, αλλά περιγράφονται διάφορα γεγονότα που πιθανόν λαμβάνουν χώρα όπως η προσέλευση των μαθητών, η συγκέντρωση τους σε τμήματα, οι πιθανές ανακοινώσεις και η έλευση των μαθητών με τη συνοδεία των εκπαιδευτικών στις τάξεις.

Στη δε περσινή εγκύκλιο γίνεται λόγος εξειδικευμένα για την προσευχή μαθητών και εκπαιδευτικών και μάλιστα με τρόπο διεξοδικό (προσευχή εντός των τάξεων λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών, κοινή προσευχή εκπαιδευτικών, ετερόδοξοι μαθητές).

Το κοινό σημείο ωστόσο και των δύο εγκυκλίων είναι το ότι επικαλούνται το κάτωθι: «ΠΔ 201/98 (ΦΕΚ 161 τ. Α ́), άρθρο 13, παρ. 5, εδάφ. α και β και παρ. 10, εδαφ. Δ». Εκεί ορίζεται ότι:

5. Πρωινή προσευχή - σημαιοστολισμός.

         i.            Πριν από την έναρξη των μαθημάτων πραγματοποιείται κοινή προσευχή των μαθητών και του διδακτικού προσωπικού στο προαύλιο του σχολείου με ευθύνη των εκπ/κών που εφημερεύουν. Σε περίπτωση δυσμενών καιρικών συνθηκών η προσευχή πραγματοποιείται στην αίθουσα κάθε. τάξης. Οι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν υποχρεωτικά στην πρωινή κοινή προσευχή και στον εκκλησιασμό και επιβλέπουν το τμήμα τους. Η συμμετοχή και των μη ορθόδοξων εκπαιδευτικών είναι απαραίτητη για την επιτήρηση των μαθητών τους. Η συμμετοχή των ετερόδοξων μαθητών στην πρωινή προσευχή γίνεται σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο εδάφιο δ της παραγράφου 10 αυτού του άρθρου.

       ii.            Η σημαία παραμένει ανηρτημένη στον ιστό του σχολείου, όπως σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες κατά τις εργάσιμες ημέρες. Υποστολή της σημαίας γίνεται όταν αυτό κριθεί σκόπιμο από το σύλλογο διδασκόντων ή οριστεί από τις αρμόδιες αρχές. Επίσημη έπαρση της σημαίας γίνεται:

                               1.            την πρώτη Δευτέρα κάθε μήνα (από το σχολείο της πρωινής βάρδιας)

                               2.            τις εθνικές επετείους και τις τοπικές εθνικές εορτές

                               3.            όταν κρίνεται σκόπιμο από το σύλλογο διδασκόντων ή ορίζεται από τις αρμόδιες αρχές.

Ορίζεται επιπλέον και τούτο:

10. Μη Ορθόδοξοι μαθητές

         i.            Μαθητές που ανήκουν σε άλλο δόγμα ή άλλο θρήσκευμα δεν συμμετέχουν στον εκκλησιασμό, εφόσον οι γονείς τους το ζητήσουν με γραπτή δήλωση. Όταν ένας από τους γονείς ανήκει σε άλλο δόγμα ή θρησκεία, για να γίνει απαλλαγή χρειάζεται κοινή δήλωση των γονέων. Αν οι γονείς είναι διαζευγμένοι ισχύει η δήλωση του γονέα που έχει την επιμέλεια, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 8 αυτού του Π.Δ. . Οι γονείς των μη ορθόδοξων μαθητών ενημερώνονται έγκαιρα για την ημέρα και την ώρα του εκκλησιασμού ώστε αυτοί να οδηγηθούν στο σχολείο μετά τη λήξη του. Όταν ο εκκλησιασμός γίνεται έκτακτα ή δεν ειδοποιούνται οι γονείς και κηδεμόνες των παραπάνω μαθητών, η απασχόληση και η επιτήρησή τους γίνεται με ευθύνη του σχολείου. Οι προαναφερόμενοι μαθητές συμμετέχουν στον εορτασμό των εθνικών επετείων και στις άλλες εκδηλώσεις του σχολείου.

       ii.            Οι παραπάνω μαθητές απαλλάσσονται από το μάθημα των Θρησκευτικών και με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων ορίζεται ο τρόπος απασχόλησής τους εντός ή εκτός της αίθουσας ή σε άλλη αίθουσα, την ώρα της διδασκαλίας του μαθήματος αυτού.

      iii.            Αν οι γονείς τους επιθυμούν να αναγράφεται στα επίσημα έγγραφα ή βιβλία του σχολείου ότι ακολουθούν άλλο δόγμα ή θρησκεία πρέπει να προσκομίσουν πιστοποιητικό Μητρώου ή Δημοτολογίου, στο οποίο να αναφέρεται ότι ακολουθούν το συγκεκριμένο δόγμα.

     iv.            Οι παραπάνω μαθητές, εφόσον προσέρχονται στο σχολείο πριν γίνει η πρωινή προσευχή, παρευρίσκονται με το τμήμα που ανήκουν στο χώρο της συγκέντρωσης χωρίς να συμμετέχουν στην προσευχή, τηρώντας απόλυτη ησυχία, σεβόμενοι τους δασκάλους και τους συμμαθητές τους που προσεύχονται.

Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι σε κάθε περίπτωση θέμα κατάργησης της προσευχής, επί του παρόντος, δεν υφίσταται για το Υπουργείο Παιδείας, μιας και φροντίζει επιμελώς να συμπεριλάβει έστω και στο τέλος αναφορά στο Π.Δ.201/98. Είτε λοιπόν εσκεμμένα αποσιωπήθηκε ο όρος “προσευχή”, είτε επειδή θεωρήθηκε αυτονόητο, δεν έγινε η ίδια λεπτομερής αναφορά στα της προσευχής από την πλευρά του Υπουργείου Παιδείας όπως έγινε πέρυσι. Από την άλλη είναι γνωστές παλαιότερες εισηγήσεις της Επιτροπής Εθνικού Διαλόγου, υπό την προεδρία του καθηγητή κ. Λιάκου, προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας για κατάργηση προσευχής, εκκλησιασμού και μαθητικών παρελάσεων, τις οποίες ο Υπουργός Παιδείας Ν. Φίλης επιφυλάχθηκε να μελετήσει.

Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι το Υπουργείο θέλοντας να βολιδοσκοπήσει τις όποιες αντιδράσεις, προέβη σε αυτόν τον τρόπο συγγραφής της φετινής εγκυκλίου, προφανώς αποσκοπώντας και στην όποια παραπληροφόρηση ακολούθησε. Θεωρώ ότι με τον τρόπο αυτό προετοιμάζει τη σχολική κοινότητα για την επικείμενη προαιρετική επιλογή από την πλευρά του εκάστοτε συλλόγου διδασκόντων τόσο της προσευχής, όσο και των μαθητικών παρελάσεων ή του εκκλησιασμού.

Κλείνοντας θα ήταν παράλειψη μου να μην αναφερθώ στην ανακοίνωση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου σχετικά με την πρωινή προσευχή στα σχολεία με την οποία συντάσσομαι απόλυτα:

Με την ευκαιρία ενάρξεως του σχολικού έτους, η Εκκλησία της Ελλάδος καλεί και παρακαλεί, προσεύχεται στον Θεό να ενδυναμώσει, όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητος (καθηγητές, δασκάλους, μαθητές, διοικητικό προσωπικό, γονείς), ιδιαίτερα δε την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, να συμβάλλουν με όλες τις δυνάμεις τους, ώστε το ελληνικό σχολείο να αποτελέσει αντίβαρο ποιοτικής εκπαιδεύσεως, συνολικής μορφώσεως, ενδυναμώσεως και αισιοδοξίας απέναντι στην πολύπλευρη κρίση που ταλανίζει τον λαό μας.

Μέσα στις σχολικές τάξεις προετοιμάζεται η αυριανή μας πατρίδα, φωτεινότερη, με επίγνωση της ιστορίας και των αξιών της παραδόσεώς μας, με ετοιμότητα να διαλεχθεί με την σύγχρονη πραγματικότητα, χωρίς να χάσει την ταυτότητά της.

Καλούμε την ελληνική κοινωνία να στηρίξει με κάθε τρόπο τον εκπαιδευτικό κάθε βαθμίδας, θεωρώντας το έργο του εθνική επένδυση μεγίστης σημασίας.

Στο έργο αυτό, η Εκκλησία τάσσεται αρωγός, έτοιμη πάντοτε να συμβάλλει στην πνευματική καλλιέργεια των μαθητών και στην υποστήριξη της κάθε ανάγκης τους.

Τέλος, σε σχέση με δημοσιεύματα, στα οποία αναφέρεται ότι καταργείται η προσευχή στα σχολεία διευκρινίζεται ότι η πρωινή προσευχή στα σχολεία συνεχίζει να προβλέπεται στο άρθρο 13 παρ. 5 εδάφιο α του Προεδρικού Διατάγματος 201/1998 (ΦΕΚ Α’ 161/1998), ενώ η συγκεκριμένη διάταξη επαναλαμβάνεται στην Εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας, η οποία υπενθυμίζει ότι: «Τέλος εφαρμόζονται οι προβλέψεις του Π.Δ. 201/98 (ΦΕΚ 161 τ. Α’), άρθρο 13, παρ. 5, εδάφιο α και β και παρ. 10, εδάφιο δ».

Ειδικότερα, κατά το άρθρο 13 παρ. 5 εδάφιο α του Προεδρικού Διατάγματος 201/1998 προβλέπεται ότι: «α. Πριν από την έναρξη των μαθημάτων πραγματοποιείται κοινή προσευχή των μαθητών και του διδακτικού προσωπικού στο προαύλιο του σχολείου με ευθύνη των εκπαιδευτικών που εφημερεύουν......».